Endometrioza – co to jest, najczęstsze objawy.

Co to jest endometrioza?

Endometrioza to przewlekła, ginekologiczna choroba zapalna, która dotyczy około 10% kobiet w wieku rozrodczym. Polega na obecności tkanki endometrialnej (błony śluzowej wyściełającej macicę) poza macicą. Najczęściej endometrioza rozwija się w miednicy mniejszej, na przykład na jajnikach, jajowodach, pęcherzu moczowym, jelitach, a w rzadkich przypadkach nawet w odległych narządach, takich jak płuca. Pomimo, że jest to jedna z najczęstszych chorób ginekologicznych, bywa trudna do rozpoznania z powodu zróżnicowanych i niespecyficznych objawów.    

Co powoduje endometriozę?

Dokładne przyczyny powstawania endometriozy nie są jeszcze w pełni znane, ale istnieje kilka teorii:

• Teoria wstecznej menstruacji – podczas menstruacji część krwi cofa się przez jajowody do jamy miednicy, gdzie tkanka endometrialna może się osiedlać.
• Genetyka – choroba może być dziedziczna, co potwierdza częstsze jej występowanie u kobiet, których krewni także cierpieli na endometriozę.
• Zaburzenia immunologiczne – układ odpornościowy u niektórych kobiet może nie być w stanie skutecznie usunąć komórek endometrium znajdujących się poza macicą

Najczęstsze objawy endometriozy

Objawy endometriozy mogą się różnić w zależności od lokalizacji zmian, a niektóre kobiety mogą nie odczuwać żadnych dolegliwości. Jednak najczęściej zgłaszane symptomy to:

Bolesne miesiączki (dysmenorrhoea)

Ból menstruacyjny w przypadku endometriozy może być bardzo silny i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Często jest on bardziej dotkliwy niż typowe bóle miesiączkowe.

Przewlekły ból w miednicy

U niektórych kobiet ból w miednicy nie ogranicza się do dni menstruacji, ale może występować przez cały miesiąc, mając różne nasilenie.

Ból podczas stosunku (dyspareunia)

Endometrioza często powoduje dyskomfort lub ból podczas stosunków seksualnych, szczególnie przy głębokiej penetracji, co wpływa na życie intymne.

Ból przy oddawaniu moczu lub stolca

W przypadku zajęcia pęcherza moczowego lub jelit przez zmiany endometrialne, kobiety mogą odczuwać ból podczas wypróżniania się, zwłaszcza w czasie miesiączki.

Obfite krwawienia (menorrhagia)

Endometrioza może prowadzić do nadmiernych krwawień menstruacyjnych lub krwawień między miesiączkami.

Problemy z płodnością

Około 30-50% kobiet z endometriozą doświadcza trudności w zajściu w ciążę. Endometrioza może prowadzić do zrostów i blokady jajowodów, utrudniając zapłodnienie.

Zmęczenie

Chroniczne zmęczenie to kolejny częsty objaw endometriozy, wynikający z ciągłego stanu zapalnego i bólu, które wyczerpują organizm.

Ból dolnej części pleców

Kobiety z endometriozą często odczuwają ból pleców, zwłaszcza w dolnej części, co może być związane z naciskiem na nerwy lub mięśnie.

Zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Objawy takie jak wzdęcia, biegunki, zaparcia czy nudności są częste, szczególnie jeśli zmiany endometrialne znajdują się w okolicy jelit.

Krwawienie z innych miejsc niż macica

W rzadkich przypadkach, gdy tkanka endometrialna pojawia się w narządach takich jak płuca, może wystąpić krwawienie z nietypowych miejsc, np. z nosa lub w postaci krwioplucia.

Problemy emocjonalne

Depresja i lęk związane z przewlekłym bólem i problemami z płodnością.

Jak diagnozować endometriozę?

Endometrioza może być trudna do zdiagnozowania, ponieważ jej objawy są często mylone z innymi schorzeniami, takimi jak zespół jelita drażliwego czy zapalenie narządów miednicy mniejszej. Najbardziej wiarygodnym sposobem diagnostyki jest laparoskopia, podczas której lekarz może bezpośrednio zobaczyć ogniska endometriozy i pobrać próbki do badania histopatologicznego. Oprócz tego, lekarze mogą stosować badania obrazowe, takie jak USG czy rezonans magnetyczny.

Jakie są metody leczenia endometriozy?

Leczenie endometriozy zależy od nasilenia objawów oraz planów pacjentki dotyczących płodności. Oto najczęściej stosowane metody terapii:

• Farmakoterapia hormonalna – leczenie hormonalne, takie jak antykoncepcja hormonalna czy progestageny, może zahamować wzrost tkanki endometrialnej i złagodzić objawy.
• Leki przeciwbólowe – stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) pomaga łagodzić ból, ale nie wpływa na postęp choroby.
• Leczenie chirurgiczne – w przypadku zaawansowanej endometriozy, zabiegi chirurgiczne (np. laparoskopia) mogą pomóc usunąć ogniska endometriozy, poprawiając jakość życia pacjentki i zwiększając szanse na zajście w ciążę.
• Wsparcie dietetyczne i psychologiczne – zmiana diety i regularne wsparcie psychologiczne mogą pomóc w radzeniu sobie z chorobą na co dzień.

Endometrioza to choroba, która może znacząco wpływać na jakość życia, powodując przewlekły ból, problemy z płodnością oraz inne objawy, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą pomóc w łagodzeniu objawów oraz zapobiegać dalszym komplikacjom. Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć endometriozę, skontaktuj się z ginekologiem, aby przeprowadzić niezbędne badania.

---